Onderwijs in Nederland tijdens de coronacrisis

Maandenlang thuisonderwijs en niet fysiek naar school kunnen, heeft grote impact gehad op scholieren in ons land.

Maandenlang niet fysiek naar school

Want hoewel maatregelen noodzakelijk en begrijpelijk zijn, moet er altijd voldoende aandacht zijn voor de gevolgen voor (kwetsbare) kinderen en jongeren en hun rechten.

Scholieren hadden maandenlang online onderwijs en gingen fysiek niet naar school. Dit was voor velen van hen zwaar. We moeten van deze ervaringen leren en zoveel mogelijk voorkomen dat er schade ontstaat.

In mei 2020 publiceerde we, in samenwerking met de Universiteit Leiden, een inventarisatie van de impact van de coronacrisis op kinderen en jongeren in Nederland.

Oproep na oproep

In december 2021 riepen we via een statement op om de scholen na de kerstvakantie te openen. Want na drie maal de scholen te sluiten zonder duidelijke onderbouwing, was de maat vol. Samen met meer dan 60 andere organisaties riepen we op om de scholen in januari te openen en open te houden.

In januari deden we samen met bijna 70 organisaties een oproep om alternatieven te bedenken voor het sluiten van scholen. Een initatief dat daar uit is ontstaan is het 10 punten-plan, gesteund door bijna 50 organisaties.
Gelukkig gingen de basisscholen op 8 februari open. Voor de leerlingen van de middelbare scholen vroegen we op 19 februari hetzelfde te doen. Want het gebrek aan perspectief en het feit dat het besluit zo lang op zich liet wachten was een grote belasting op hun mentale gezondheid en sociale ontwikkeling. Hier spraken we over op 1 maart met minister de Jonge.
Eind 2020 riepen we al op om meer rekening te houden met de rechten en belangen van kinderen en de scholen zo lang mogelijk open te houden en om kinderen niet de onzichtbare slachtoffers te laten worden van de crisis.

Coronatoegangsbewijzen en belangen van jongeren

Bij het invoeren van coronatoegangsbewijzen voor tieners zien we niet goed hoe de belangen van tieners zijn meegewogen. De volgende vragen zouden in ieder geval beantwoord moeten worden door de politiek:

Wat is het doel van het invoeren van coronatoegangsbewijzen voor minderjarigen en is dat helder, concreet en meetbaar?  
Is aan minderjarigen gevraagd wat zij vinden en nodig hebben in de huidige situatie? En op welke manier is deze mening meegenomen in de besluitvorming? 
In hoeverre leidt de inzet van het coronatoegangsbewijzen tot lagere besmettingsaantallen onder minderjarigen? In hoeverre dragen minderjarigen het virus over aan andere volwassenen? En in hoeverre dragen besmettingen bij aan het ontstaan van mutaties van het virus? 
Weten we hoeveel besmettingen onder minderjarigen bijdragen aan ziekenhuisopnames? Zo ja, kan deze informatie openbaar worden gemaakt? 
Waar en op basis van welke criteria wordt een coronatoegangsbewijs verplicht?
In hoeverre is er rekening gehouden met de sociaaleconomische status van minderjarigen, als er wordt gekozen om minderjarigen te laten betalen voor een coronatest?
Wat zijn de criteria waaraan wordt afgemeten of deze maatregel effectief is en wordt dat regelmatig gecontroleerd? Wanneer zou deze maatregel worden afgeschaft, is er een streefdatum?
Kunnen de doelen van de coronatoegangsbewijzen ook op andere manieren worden behaald? 
De maatregelen hebben verschillende effecten  op verschillende groepen minderjarigen. Hoe worden deze negatieve verschillen tot een minimum beperkt?  
Wat zijn de gevolgen van coronatoegangsbewijzen voor minderjarigen? Denk aan :

Bescherming van minderjarige in kwetsbare of bijzondere situaties (bv. ziekte, gezinsomstandigheden, sociaal economische status) 
Mogelijke sociale ontwrichting (schuldgevoel, een gevoel van risico voor de groep, uitsluiting van activiteiten)
Privacy van minderjarigen
Eerlijke verdeling van de lasten van de coronapandemie
De waardigheid en autonomie van minderjarigen
Mogelijke polarisatie onder minderjarigen
Ongelijkheid tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerd.
Contact met belangrijke personen (leeftijdsgenoten, gezin, vertrouwenspersoon, docent etc.)  
De ontwikkeling van minderjarigen (ontmoeting, vrijetijd, sport, kunst en cultuur),
Het verplicht dragen van een ID (geldt nu vanaf 14 jaar)
Het volgen van onderwijs en de effectiviteit van leren op afstand (voor alle leerjaren)