Een op de zeven jongeren heeft mentale problemen

Vandaag presenteert UNICEF het rapport "The State of the World's Children 2021; On My Mind": over het mentale welzijn van kinderen en jongeren wereldwijd. "Psychisch gezond zijn is geen luxe, maar essentieel om gezond op te kunnen groeien", zegt Suzanne Laszlo, directeur van UNICEF Nederland. Het is dan ook schokkend om te zien dat momenteel zelfdoding wereldwijd doodsoorzaak nummer vijf is onder 15 tot 19-jarigen. In West-Europa staat het zelfs op de tweede plek.

UNICEF pleit voor aandacht voor en verbeteringen van de mentale gezondheid van kinderen en jongeren. In veel delen van de wereld worden psychische problemen behandeld als een op zichzelf staand biologisch of medisch probleem. In het rapport komt ook naar voren dat o.a. door stigmatisering en een gebrek aan financiering, te veel kinderen mentale problemen ervaren of niet de steun krijgen die ze nodig hebben.

Invloed op het mentaal welzijn van jongeren

Het onderzoek noemt factoren in de ontwikkeling van een kind die van invloed zijn op de psychische gezondheid en ook in het verdere leven. Onder andere culturele normen, sociale verwachtingen, (gezins)waarden en capaciteiten van jongeren zelf drukken een stempel op hun mentale gezondheid. De directe wereld om een kind heen, thuis of op school, maar ook armoede, rampen, conflicten en discriminatie zijn van invloed op de geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren.

"We moeten ons ervan bewust zijn dat de omgeving van jongeren allesbepalend is. Een school kan bijvoorbeeld een gezonde en inclusieve omgeving zijn waar kinderen vaardigheden leren om hun welzijn te versterken, maar ook een plek zijn waar ze pesten, racisme, discriminatie, groepsdruk en enorme stress over schoolprestaties ervaren. Dat heeft invloed op het mentaal welzijn", aldus Suzanne Laszlo.

Beschermende factoren zoals liefdevolle verzorgers, een veilige schoolomgeving en positieve relaties met leeftijdsgenoten kunnen het risico op mentale stoornissen verminderen.

Psychische aandoeningen en zelfmoord bij kinderen en jongeren kost de gemeenschap wereldwijd naar schatting 336 miljard euro per jaar kost. Per jaar beroven wereldwijd ongeveer 46000 jongeren zich van het leven.

Meisje met handen voor t gezicht zit op trap — © UNICEF/Schoonewille

UNICEF roept op om met spoed te investeren in de geestelijke gezondheid, niet alleen in de in gezondheidszorg maar in alle sectoren. Omdat er nog veel onbekend is over de mentale gezondheid van tieners, roept het rapport ook op om meer onderzoek te doen om beter zich te krijgen op de problematiek. Ook moeten vooroordelen en taboes worden doorbroken en er moet structureel aandacht komen op scholen voor het mentale welzijn van leerlingen.

Ook al vóór de coronapandemie

Stress, angst, depressieve gevoelens en gedragsproblemen lijken door de coronapandemie en de daarbij horende lockdowns, sociaal isolement en economische onzekerheid toe te nemen. Gevreesd wordt dat kinderen en jongeren de impact ervan op hun geestelijke welzijn nog vele jaren kunnen voelen. Maar uit het UNICEF-onderzoek blijkt dat ook vóór de pandemie veel jongeren al mentale problemen hadden.

Samen met Nederlandse jongeren vragen wij aandacht

UNICEF Nederland vraagt, samen met jongeren, al een tijd aandacht voor hun mentale gezondheid. Voor hen is dat namelijk een belangrijk onderwerp, zo blijkt ook uit ons eigen onderzoek dat we samen met hen deden: “Geluk onder Druk?” en uit het jongerenadvies MijnNieuweWereld en de campagne SpeakUp. “Mentale gezondheid is een belangrijk onderdeel van de individuele gezondheid, maar ook het fundament voor gezonde relaties en gemeenschappen in de wereld. We moeten de kans grijpen om kwetsbare kinderen te beschermen en de psychische gezondheid van elk kind te bevorderen”, aldus Laszlo.